W tym roku huczne imprezy z okazji Andrzejek niestety nie odbędą się w wielu miejscach. Może zatem przeznaczyć ten niewykorzystany czas na poznanie historii tradycyjnych andrzejkowych wróżb, które popularne są nie tylko w Polsce, lecz także w wielu europejskich krajach?
Zacznijmy jednak od początku. Tradycja andrzejkowych wieczorów sięga zamierzchłych czasów. Pierwsze pisemne wzmianki o tym święcie pochodzą z XVI wieku. Możemy zatem łatwo się domyślić, że obrzędy z nimi związane daleko wykraczają poza znane nam lanie wosku i tańce. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu wszystkie polskie dziewczęta na wydaniu wiedziały, że w imieniny św. Andrzeja mają szansę dowiedzieć się, jak ułoży im się życie uczuciowe. O ile dziś to walentynki uważamy na święto zakochanych, o tyle kilka dekad temu to św. Andrzej patronował pragnącym miłości pannom, zaś patronką chętnych na ożenek kawalerów była św. Katarzyna (4 listopada). Z biegiem czasu andrzejki wchłonęły obchody katarzynek, a chłopcy zaczęli świętować razem z dziewczętami.
W nocy z 29 na 30 listopada, kiedy my lejemy wosk na zimną wodę przez ucho od klucza, Szkoci obchodzą swój dzień narodowy. Poza tym, że tego dnia nie pracują, gdyż Święto Flagi Państwowej w kalendarzach widnieje na czerwono to święty Andrzej, który jest patronem ich kraju, poświęcił się na krzyżu właśnie 30 listopada 60 roku n.e. Tego dnia Szkoci organizują różnego rodzaju tradycyjne uroczystości religijne i państwowe. W większości miast organizowane są koncerty i imprezy taneczne, podczas których na ulice wychodzą zespoły grające na dudach, a ich członkowie ubrani są w tradycyjny szkocki kilt w kratę. Ponadto organizowane są konkursy artystyczne, czytanie wierszy, opowiadanie historii, a miłośnicy jedzenia mają szansę skosztować (przy szklaneczce whisky) tradycyjnych specjałów tego regionu.
W Niemczech natomiast – do dnia dzisiejszego – panuje przekonanie, że samotne kobiety, które chcą wyjść za mąż powinny poprosić o pomoc świętego Andrzeja. Uważa się, że jeżeli noc z 29 na 30 listopada prześpią bez piżamy lub jakiegokolwiek innego okrycia to zobaczą we śnie swojego przyszłego męża. Dodatkowo powinny uważać na to gdzie i skąd tej nocy szczekają na nie psy, ponieważ to właśnie z tego kierunku przybędzie do nich ich przyszły mąż.
Jakakolwiek nie byłaby geneza tego święta, wiemy jedno – Andrzejki w dawnej Polsce były jedną z ważniejszych dat w kalendarzu, dlatego przypominamy kilka andrzejkowych zabaw, które w listopadowy wieczór możemy zorganizować w domowych warunkach i dzięki temu przybliżyć słowiańskie tradycje naszym dzieciom:
• Lanie wosku przez dziurkę od klucza,
• Wyścig butów,
• Cztery filiżanki (inaczej Kubeczki),
• Kartki na wodzie,
• Wróżenie ze słomek,
• Ciastka z wróżbą,
• Rzucanie za siebie lewym butem,
• Andrzejkowe serce,
• Rzut monetą.
Bawcie się dobrze!